Zelfkennis: De gedachten
Plezierige en minder plezierige herinneringen
De meesten onder ons zijn zijn onzeker wat de toekomst ons gaat brengen en zoeken naar zekerheid door voortduring van de aangename gebeurtenissen uit het verleden en het willen vermijden van minder aangename gebeurtenissen uit het verleden. Dit zijn louter gedachten. Het heeft weinig of niks met de werkelijkheid te doen want de werkelijkheid is het leven van elke dag en niet het voortduren of vermijden van gebeurtenissen uit het verleden. Gedachten zijn gebonden aan tijd. Het Nu is niet gekoppeld aan tijd. Gedachten zijn dus een verwijdering van het Nu
Waar komen de gedachten vandaan?
Gedachten komen en gaan. Ze zijn een opstapeling van gebeurtenissen die we meegemaakt hebben, onze opvoeding, onze tradities, het geloof, onze ervaringen en zo verder. De gedachten zijn een gevolg van onze waarnemingen met onze 5 zintuigen: zien, proeven, horen, voelen en ruiken. Dat wat we waarnemen en voelen bij de waarneming wordt geïnterpreteerd, gefilterd, een naam kaartje gegeven en opgeslagen in het geheugen. Als we iets "nieuws" waarnemen dan herinneren we ons dit naamkaartje en herinneren ons dat dat wat we waarnemen reeds eerder waargenomen is en word vervolgens gekoppeld aan de inhoud van dat naamkaartje. Dit is tijdbesparend maar tegelijkertijd ook limitatief immers de nieuwe waarneming is zo "gekleurd" door de oude waarneming.
De beschrijving van dat wat is
Als 20 personen naar een gebeurtenis kijken om vervolgens een beschrijving te maken van deze gebeurtenis dan is elke beschrijving verschillend. Welke beschrijving is nu de waarheid van dat wat is? Alle 20 tezamen? Duidelijk is dat iedere persoon zijn "eigen" waarneming heeft afhankelijk van het gebruik van de zintuigen en van de interpretatie van de waarneming zelf.
Als we alle zintuigen "maximaal" gebruiken door totale aandacht, totale attentie zonder filtering, zonder koppeling aan eerdere waarnemingen, dan is de beschrijving juister dan wanneer er sprake is van gedeeltelijke aandacht en filtering maar ook deze waarneming is niet volledig. Het is onmogelijk om alles op te vangen via de zintuigen. Wat is dan de waarde van onze beschrijving die we hebben opgeslagen in het geheugen als we de waarneming van alle 20 personen bekijken? 1/20 of minder?
Het is eigenlijk niet zo belangrijk. Veel belangrijker is dat we weten dat onze beschrijving van iets niet de ware beschrijving is maar onze persoonlijk kijk op iets.
Datgene wat ons is bijgebleven is niet de werkelijkheid. Het is onmogelijk om de werkelijkheid te beschrijven. De werkelijkheid is veel te complex om te beschrijven. Er zijn veel te veel factoren die we niet waarneming om een "volledige" juiste beschrijving te kunnen geven.
Als we bijvoorbeeld kijken naar een film in de bioscoop dan merken we dat we ook al willen we graag, we gewoon niet alle details op het scherm kunnen waarnemen, kunnen horen. Als we dan niet eens een film volledig in alle details kunnen waarnemen wat kunnen we dan eigenlijk beschrijven van ons leven wat op een veel groter "scherm" plaats vind?
Deze beschrijving is zo gelimiteerd dat het zo goed als geen waarde heeft. Zelfs al zouden we een gebeurtenis van 10 mensen te gelijk beleven dan nog kunnen we maar weinig waarde hechten aan de beschrijving.
De beschrijving is altijd het verleden
De beschrijving is altijd iets wat zojuist of eerder plaatsgevonden heeft. Maar datgene wat plaatsgevonden heeft is ondertussen al weer veranderd. De werkelijkheid ofwel het Nu, gaat gewoon verder. Wij beschrijven dus iets van het verleden en niet van het Nu. Wij beschrijven iets wat net was maar ondertussen al weer veranderd is.
We hebben zojuist weer een stukje van het heden gemist als we het heden gaan beschrijven. Willen we goed zien wat er in het heden gebeurd moeten we dus niet gaan beschrijven maar blijven "kijken". Als we ons bezig houden met 10 seconden interpreteren van 1 seconde die we zojuist gezien hebben dan zijn we 10 seconden van het heden kwijt.
We zien dus maar een heel klein gedeelte van het heden en wat we dan ook nog eens proberen te beschrijven van het heden zoals we hebben gezien heeft geen enkele waarde.
Immers de beschrijving is niet de werkelijkheid.
Als we die gedachten dan nog eens gaan projecteren in de toekomst dan creëren we nog meer chaos.
Dit geld niet alleen voor het beschrijven van een gebeurtenis maar ook van ons eigen leven. Het leven is nu en als we iets beschrijven van ons zelf dan is dat een beschrijving in het verleden, immers het nu is al weer voorbij, we missen dan het heden gedurende deze beschrijving en vooral wat we beschrijven van ons zelf is niet ons zelf. Wij zijn dus niet onze gedachten. Onze gedachten is een opeenstapeling van gebeurtenissen veroorzaakt door anderen, omstandigheden, tradities, geloof die allemaal beperkingen zijn van de werkelijkheid.
Waarde hechten aan gedachten?
Onze gedachten die we opslaan hebben dus zo goed als geen waarde voor de toekomst. Waarom hechten we dan zoveel waarde aan "onze" gedachten en denken we dat wij "onze" gedachten zijn?
Het is dan ook volledig onzinnig om ons een identiteit te geven gebaseerd op onze gedachten en wat andere mensen over ons denken.
Deze identiteit (ofwel vaak "ego" genoemd) is illusionair en het leven volgens deze identiteit geeft ons een gelimiteerde kijk op dat wat is.
We zien dus dat het verleden ons niet helpt om de toekomst te veranderen ofwel anders uitgedrukt, bang zijn om niet voor een examen te slagen helpt ons niet om te slagen voor het examen. Alleen het nu, het leven in het nu, het studeren in het nu helpt ons om voor het examen te slagen.
De toekomst en het verleden bestaan psychologisch gezien niet. Dat wat we terughalen uit het verleden gebeurd in het nu. Dat wat het verleden was was in het verleden ook het nu. De toekomst die we graag zouden willen is in het nu want op het moment van de toekomst is de toekomst weer het nu.
Willen we iets veranderen in onze toekomst dan kan dat alleen in het nu door directe waarneming en actie volgend op deze directe waarneming.
Wij zijn niet onze gedachten en we hoeven er daarom ook niet veel waarde aan hechten. Iets wat niet van ons is hoeven we niet te personaliseren. Het bewust worden van de gedachte geeft ons de "controle" over de gedachten en niet de gedachten over ons.
Dat is zelfkennis.